Συχνές Ερωτήσεις - ΛΟΓΟΥ ΧΑΡΙΣ Κέντρο Αποκατάστασης Λόγου & Μάθησης

Η φυσιολογική εξέλιξη του λόγου στα παιδιά ακολουθεί σταθερά κάποια αναπτυξιακά στάδια με μικρές συνήθως αποκλίσεις.

1-8 μηνών: Σε αυτήν την ηλικία το παιδί δεν έχει αναπτύξει ακόμα τον λόγο για να επικοινωνήσει με τους γύρω του. Το κλάμα είναι το μέσο, το οποίο χρησιμοποιεί το παιδί για να δηλώσει στη μητέρα του πως πεινάει, πως είναι λερωμένο, πως πονάει και ότι χρειάζεται την αγκαλιά της.

8-10 μηνών: Στο διάστημα αυτό το παιδί εντυπωσιάζεται από τη φωνή του. Του αρέσει να παρακολουθεί τους ήχους που παράγει και είναι η περίοδος εκείνη που ξεκινά τις επαναλήψεις συλλαβών (γκα-γκα, βα-βα).

10-18 μηνών: Την περίοδο αυτή το παιδί αρχίζει να χρησιμοποιεί κάποιες χειρονομίες π.χ. Κάνει 'γεια' με το χέρι. Είναι το διάστημα που το παιδί ξεκινά να μιμείται συλλαβές και φθόγγους (γράμματα). Σε αυτή την περίοδο τα περισσότερα παιδιά αντιλαμβάνονται απλές εντολές π.χ. Δώσε μου την μπάλα. Δείχνουν αντικείμενα τα οποία τους ζητούνται αλλά και ονομάζουν αντικείμενα. Ο λόγος τους αποτελείται από περίπου 10 λέξεις.

18 μηνών-2 ετών: Αυτή είναι η ηλικία στην οποία το παιδί έχει κατακτήσει ένα ικανοποιητικό λεξιλόγιο, γύρω στις 10-50 λέξεις, το οποίο το βοηθά να επικοινωνεί με τους γύρω του. Το παιδί ξεκινάει να παράγει τις πρώτες του προτάσεις οι οποίες αποτελούνται από μια λέξη για να εκφράσει τις επιθυμίες του π.χ νερό. Εννοώντας θέλω νερό. Χρησιμοποιεί επίσης αρκετές συλλαβές και αρκετές χειρονομίες.

2-3 ετών: Στο διάστημα αυτό το παιδί κατανοεί αρκετές λέξεις και χρησιμοποιεί τουλάχιστον 50. Είναι η ηλικία στην οποία το παιδί ξεκινά να παράγει προτάσεις που αποτελούνται από δυο λέξεις. Αρχίζει να μιλάει για τον εαυτό του χρησιμοποιώντας το εγώ.

Σε αυτή την ηλικία ξεκινάνε και οι ερωτήσεις των παιδιών. Συχνό φαινόμενο συνεχίζει να είναι ο ατελής σχηματισμός κάποιων φθόγγων (π.χ. Ψεύδισμα) καθώς επίσης και η σύγχυση μεταξύ των φθόγγων (π.χ. Κιμόνι αντί τιμόνι).Συχνή είναι επίσης και η ατελής σύνταξη των προτάσεων όπου έχουμε παραλείψεις άρθρων και προθέσεων (π.χ. Μπάλα είναι τραπέζι), δυσκολίες που αφορούν την κλίση των ρημάτων (π.χ. Το αγόρι δίνω τη μπάλα).

3-4 ετών: Το παιδί έχει κατακτήσει σε μεγάλη έκταση τον λόγο. Από την ηλικία αυτή και έπειτα αυτό που θα συνεχίσει να εμπλουτίζεται είναι το λεξιλόγιο του. Σε αυτήν την ηλικία το παιδί είναι σε θέση να μιλήσει για γεγονότα που του έχουν συμβεί και να περιγράψει καταστάσεις. Μπορεί να περιγράψει πράγματα που δεν τα έχει άμεσα στο οπτικό του πεδίο π.χ. Τί είναι η ομπρέλα;

Αυτό όμως που περιοδικά συνεχίζει να εμφανίζεται είναι η λανθασμένη χρήση του χρόνου των ρημάτων (π.χ. ΄Εχω πίνει) και κάποιο ίσως ψεύδισμα. Επίσης σε αυτήν την ηλικία συχνά τα παιδιά παρουσιάζουν επαναλήψεις τμημάτων της πρότασης, λέξεων ή ακόμα και συλλαβών τα οποία μπορεί να θεωρηθούν φυσιολογικά για την ηλικία, εφόσον διαρκούν μικρό χρονικό διάστημα, είναι σύντομα και δεν συνυπάρχουν συσπάσεις του προσώπου ή κινήσεις του σώματος.

Η ύπαρξη ενός βεβαρημένου ιστορικού κύησης και τοκετού το οποίο έχει προκαλέσει προβλήματα στην ανάπτυξη του παιδιού καθώς και οι ήδη διαγνωσμένες διαταραχές είναι λογικό πως χρειάζεται να μας οδηγήσουν να συμβουλευτούμε κάποιον ειδικό.

Το παιχνίδι είναι επίσης ένας τρόπος να μπορέσουν οι γονείς να παρατηρήσουν το παιδί τους σε σχέση με άλλα παιδιά της ηλικίας του. Μέσα από το παιχνίδι οι γονείς θα μπορούσαν να πάρουν σημαντικές πληροφορίες για τις κοινωνικές δεξιότητες του παιδιού τους, την κατανόηση, την λεκτική και την μη λεκτική επικοινωνία και την αλληλεπίδραση με τα άλλα παιδιά, καθώς επίσης και την ικανότητα του παιδιού στην επίλυση προβλημάτων.

Στην προσχολική ηλικία το παιδί θα πρέπει να είναι σε θέση να ακολουθεί σύνθετες οδηγίες κατά την διάρκεια του παιχνιδιού και να παρουσιάζει συγκέντρωση κατά την διάρκεια αυτού. Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά έχουν κατακτήσει το συμβολικό παιχνίδι και το παιχνίδι ρόλων καθώς επίσης και όλους τους αναμενόμενους για την ηλικία τους φθόγγους.

Η απόκλιση που μπορεί να εντοπιστεί από τους γονείς σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά της ίδιας ηλικίας θα είναι καλό να αξιολογηθεί από έναν ειδικό ο οποίος και θα κρίνει αν όντως πρόκειται για διαταραχή ή είναι στα πλαίσια της διαφορετικότητας του κάθε παιδιού.

Σύμφωνα με τον Αμερικάνικο Σύλλογο Εργοθεραπευτών, πρέπει να αναζητηθεί εργοθεραπευτική αξιολόγηση αν το παιδί παρουσιάζει τρεις ή περισσότερες από τις παρακάτω δυσκολίες:

• Δεν παίζει με τα παιχνίδια της ηλικίας του. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να σημαίνει ότι το παιδί δεν ενδιαφέρεται γι'αυτά (επειδή π.χ. Αντιμετωπίζει κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα) ή ότι δεν τα καταφέρνει (επειδή π.χ. Είναι λίγο πιο πίσω αναπτυξιακά σε σχέση με την ηλικία του.)
• Δυσκολεύεται να αυτοεξυπηρετηθεί. Δεν έχει δηλαδή, ανάλογα με την ηλικία του τις κατάλληλες δεξιότητες ώστε να φάει μόνο του, να βάλει τα ρούχα ή τα παπούτσια του, να πάει στην τουαλέτα κ.λ.π.
• Μοιάζει αδύναμο, έχει δηλαδή ελαττωμένο μυικό τόνο. Πρόκειται για ένα παιδί που φαίνεται να μην έχει αντοχή, που είναι χαλαρό-πλαδαρό.
• Πέφτει εύκολα κάτω.
• “Τρακάρει” πάνω σε άλλους ή σε έπιπλα.
• Χτυπάει εύκολα, επειδή δυσκολεύεται να εκτιμήσει τη θέση του σώματος του στο χώρο.
• Σπάει συχνά τα παιχνίδια του.
• Δεν του αρέσει να πηδάει, να κάνει κούνια.
• Δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο, να κάνει παζλ ή να κόψει με το ψαλίδι στο νηπιαγωγείο.
• Η ομιλία του είναι δυσνόητη και χωρίς σωστή άρθρωση.
• Είναι υπερκινητικό και δεν μπορεί να ησυχάσει. Δεν του αρέσουν οι αγκαλιές, το μπάνιο, το κόψιμο των νυχιών ή το κούρεμα των μαλλιών, ίσως επειδή δεν του αρέσει να το αγγίζουν.
• Είναι πολύ ευαίσθητο σε οσμές, γεύσεις, θορύβους ή αγγίγματα.
• Αποφεύγει την παιδική χαρά.
• Έχει δυσκολίες στον ύπνο.
• Λερώνεται υπερβολικά, επειδή π.χ. Δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει το πιρούνι για να φάει ή δεν τρώει κάποιες βασικές τροφές.
• Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί ή συγκεντρώνεται υπερβολικά σε μια δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να μεταβεί σε άλλη.
• Χρειάζεται περισσότερη εξάσκηση από άλλα παιδιά για να μάθει καινούργια πράγματα.
• Αντιγράφει γράμματα και αριθμούς αλλά δεν αφήνει διαστήματα μεταξύ των γραμμάτων και των λέξεων που γράφει, συνήθως στην Α' Δημοτικού.
• Ο γραφικός του χαρακτήρας είναι πολύ κακός.
• Κουράζεται εύκολα με τις σχολικές εργασίες.
• Δυσκολεύεται να ακολουθήσει προφορικές οδηγίες.
• Έχει μειωμένη αυτοπεποίθηση.
• Δεν έχει φίλους της ίδιας ηλικίας και προτιμά να παίζει με μικρότερα ή μεγαλύτερα παιδιά.